Odkrywamy prawdę.
Przewijanie. Przewijanie. Bez końca przewijanie. To, co zaczyna się jako niewinna chwila relaksu w mediach społecznościowych, często przeradza się w godzinne sesje, podczas których bombardowani jesteśmy idealnie wykreowanymi obrazami, sensacyjnymi wiadomościami i niekończącym się strumieniem opinii. Zastanawialiście się kiedyś, co tak naprawdę dzieje się z naszym umysłem, gdy jesteśmy tak zanurzeni w wirtualnym świecie? To nie tylko kwestia marnowania czasu. Algorytmy, które z pozoru mają nam ułatwić życie, mogą mieć zaskakująco duży wpływ na nasze zdrowie psychiczne. I nie zawsze jest to wpływ pozytywny, delikatnie mówiąc.
Jak algorytmy kształtują to, co widzimy
Sednem problemu jest sposób działania algorytmów. Zamiast pokazywać nam wszystkie posty naszych znajomych i stron, które obserwujemy, algorytmy wybierają tylko te, które według nich są dla nas najbardziej interesujące. Brzmi dobrze, prawda? Problem w tym, że interesujące często oznacza angażujące emocjonalnie. A emocje, jak wiemy, mogą być bardzo różne. Algorytmy uczą się na podstawie naszego zachowania – tego, co lajkujemy, komentujemy, udostępniamy, a nawet tego, ile czasu spędzamy na konkretnym poście. Im więcej czasu spędzamy na oglądaniu czegoś (nawet jeśli jest to coś negatywnego), tym większa szansa, że algorytm pokaże nam więcej podobnych treści.
To prowadzi do tzw. bańki informacyjnej. Jesteśmy otoczeni treściami, które potwierdzają nasze przekonania, co utrudnia nam zobaczenie szerszej perspektywy. A jeśli algorytm uzna, że lubimy dramaty, konflikty i negatywne wiadomości, to właśnie to będzie nam serwował w coraz większych dawkach. Pomyślcie o tym – czy zauważyliście, że po obejrzeniu jednego filmiku o jakiejś kontrowersji, nagle cały wasz feed jest nimi zalany? To nie przypadek.
Porównywanie się z innymi i poczucie własnej wartości
Media społecznościowe to mistrzowie w kreowaniu iluzji idealnego życia. Piękne zdjęcia z wakacji, idealne sylwetki, udane związki – wszystko to, co widzimy, jest często starannie wyreżyserowane i przefiltrowane. Trudno jest nie porównywać się z innymi, szczególnie jeśli jesteśmy w okresie obniżonego nastroju lub mamy niskie poczucie własnej wartości. Myślimy sobie: Dlaczego moje życie nie jest takie jak ich?. Zapominamy, że to tylko wycinek rzeczywistości, a za każdym idealnym zdjęciem kryją się prawdziwe problemy i trudności. Znam osoby, które popadły w kompleksy z powodu wyglądu, bo ciągle oglądały idealne zdjęcia influencerek. To naprawdę ma realny wpływ na psychikę.
FOMO, czyli strach przed przegapieniem
FOMO (Fear of Missing Out) to strach przed tym, że coś nas omija. Widzimy, jak nasi znajomi bawią się na imprezach, podróżują po świecie, osiągają sukcesy, a my siedzimy w domu i czujemy się gorsi. To uczucie może prowadzić do lęku, stresu i depresji. Ciągłe sprawdzanie mediów społecznościowych staje się obsesją, bo boimy się, że coś ważnego nam umknie. To błędne koło, bo im więcej czasu spędzamy online, tym większe jest prawdopodobieństwo, że poczujemy FOMO.
Hejt i cyberprzemoc – ciemna strona Internetu
Anonimowość, jaką oferują media społecznościowe, sprzyja hejtowi i cyberprzemocy. Ludzie, którzy w realnym życiu byliby zbyt nieśmiali, by powiedzieć coś niemiłego, w Internecie czują się bezkarni i wylewają swoje frustracje na innych. Hejt może przybierać różne formy – od niewinnych żartów po poważne groźby. Osoby, które są ofiarami cyberprzemocy, często doświadczają lęku, depresji, a nawet myśli samobójczych. Pamiętam historię nastolatki, która po fali hejtu w Internecie próbowała odebrać sobie życie. To pokazuje, jak realne i poważne są skutki cyberprzemocy.
Uzależnienie od mediów społecznościowych – pułapka dopaminy
Media społecznościowe są zaprojektowane tak, aby nas uzależniać. Każde polubienie, komentarz czy nowe powiadomienie to zastrzyk dopaminy – hormonu szczęścia. Dopamina sprawia, że czujemy się dobrze, co motywuje nas do dalszego korzystania z platformy. Z czasem nasz mózg przyzwyczaja się do tych szybkich dawek dopaminy i zaczynamy potrzebować ich coraz więcej, aby poczuć satysfakcję. To prowadzi do uzależnienia od mediów społecznościowych, które może zakłócać nasze życie codzienne, relacje z innymi i zdrowie psychiczne.
Co możemy zrobić? Sposoby na odzyskanie kontroli
Na szczęście, nie jesteśmy skazani na życie w świecie algorytmów i negatywnych emocji. Możemy podjąć konkretne kroki, aby odzyskać kontrolę nad naszym korzystaniem z mediów społecznościowych i chronić nasze zdrowie psychiczne. Oto kilka praktycznych wskazówek:
- Ogranicz czas spędzany w mediach społecznościowych: Ustaw limity czasowe na korzystanie z aplikacji. Możesz użyć wbudowanych funkcji w telefonie lub skorzystać z aplikacji monitorujących czas spędzany online.
- Świadomie wybieraj treści, które oglądasz: Przestań obserwować konta, które wywołują u ciebie negatywne emocje. Zamiast tego, obserwuj konta, które cię inspirują, edukują i sprawiają, że czujesz się dobrze.
- Wyłącz powiadomienia: Ciągłe powiadomienia odciągają twoją uwagę i sprawiają, że chcesz ciągle sprawdzać, co się dzieje w mediach społecznościowych. Wyłącz powiadomienia i sprawdzaj aplikacje tylko wtedy, gdy masz na to czas i ochotę.
- Zadbaj o aktywność fizyczną i relacje w realnym świecie: Spędzaj czas z rodziną i przyjaciółmi, uprawiaj sport, czytaj książki, rozwijaj swoje pasje. Im więcej czasu spędzasz w realnym świecie, tym mniej będziesz odczuwał potrzebę korzystania z mediów społecznościowych.
- Pamiętaj o krytycznym myśleniu: Nie wszystko, co widzisz w mediach społecznościowych, jest prawdą. Naucz się krytycznie oceniać informacje i nie daj się manipulować.
- Zrób sobie detox od mediów społecznościowych: Spróbuj na kilka dni lub tygodni odciąć się od mediów społecznościowych. Zobaczysz, jak wpłynie to na twoje samopoczucie i nastrój.
Alternatywy dla tradycyjnych mediów społecznościowych
Istnieją alternatywne platformy, które stawiają na bardziej autentyczne i pozytywne interakcje. Szukaj społeczności online, które promują wsparcie, kreatywność i realne relacje. Możesz rozważyć korzystanie z platform skupionych na konkretnych zainteresowaniach, gdzie interakcje są bardziej spersonalizowane i mniej podatne na negatywne porównania.
Kiedy szukać profesjonalnej pomocy
Jeśli czujesz, że media społecznościowe negatywnie wpływają na twoje zdrowie psychiczne i nie potrafisz sobie z tym poradzić samodzielnie, nie wahaj się szukać profesjonalnej pomocy. Psycholog lub psychoterapeuta może pomóc ci zrozumieć, co się dzieje, i nauczyć cię skutecznych strategii radzenia sobie z negatywnymi emocjami.
Przyszłość mediów społecznościowych: ku bardziej etycznym algorytmom?
Miejmy nadzieję, że przyszłość mediów społecznościowych będzie bardziej etyczna i skupiona na dobru użytkowników. Wiele osób zaczyna dostrzegać negatywne skutki działania algorytmów i domaga się zmian. Firmy technologiczne powinny wziąć na siebie odpowiedzialność za wpływ, jaki ich platformy mają na społeczeństwo i wprowadzić rozwiązania, które będą promować zdrowie psychiczne i dobrostan użytkowników. To nie tylko kwestia odpowiedzialności społecznej, ale także długoterminowej rentowności. Bo kto będzie chciał korzystać z platformy, która sprawia, że czuje się źle?
Pamiętajmy, że media społecznościowe to tylko narzędzie. To od nas zależy, jak je wykorzystamy. Miejmy świadomość ich wpływu na nasze zdrowie psychiczne i podejmujmy świadome decyzje, które pozwolą nam czerpać z nich korzyści bez negatywnych konsekwencji. Bądźmy aktywni, bądźmy krytyczni i przede wszystkim – bądźmy dla siebie dobrzy.
